Σε αναμονή για την άφιξη από την πρωτεύουσα ενός Επιθεωρητή, που έρχεται με σκοπό να

επιθεωρήσει τη λειτουργία των κρατικών ιδρυμάτων σε μια ρωσική επαρχιακή πόλη, ο

Χλιεστακόφ, ένας άφραγκος και φαφλατάς κατώτερος δημόσιος υπάλληλος από την

Πετρούπολη, εγκαθίσταται στο πανδοχείο της πόλης, παριστάνει τον επιθεωρητή και

επωφελείται από αυτή την παρεξήγηση. Οι υπάλληλοι της πόλης -από τον επικεφαλής τους,

τον Έπαρχο, ως τον τελευταίο στην ιεραρχική κλίμακα- είναι βουτηγμένοι στη διαφθορά

και συμπεριφέρονται ως δυνάστες του λαού. Στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την

εύνοιά του, επιδίδονται σε κολακείες, αλληλοκατηγορίες και αυτοεξευτελισμούς,

παραθέτουν γεύματα και τον δωροδοκούν, για να του αποσπάσουν την προσοχή από

κατάφωρες καταχρήσεις της κακοδιοίκησής τους, αποκαλύπτοντας έτσι την υποκρισία και

τη διαφθορά της κοινωνίας καθώς και την αποσύνθεση της κρατικής μηχανής και των

λειτουργών της. Και την ώρα ακριβώς που πανηγυρίζουν, μετά την αναχώρηση του δήθεν

Επιθεωρητή, ξαφνικά έρχεται ο αληθινός Επιθεωρητής -και μάλιστα ινκόγκνιτο- για να

μπορέσει να κάνει καλύτερα τη δουλειά του.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΔΟΣ

“Ο Επιθεωρητής”: Ο Κόσμος ανάποδα

“Αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων• παιδὸς ἡ βασιληίη”. (Ηράκλειτος fr. 52).

Ο χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει με πεσσούς (πιόνια, ζάρια).

Το παιδί έχει την εξουσία”.

Το 1836, ο νεαρός συγγραφέας Νικολάι Γκόγκολ παρακολουθεί τον “Επιθεωρητή” του, στη

σκηνή του περίφημου θεάτρου Αλεξαντρίσκι της Πετρούπολης. Είναι μόλις 25 ετών,

ωραίος, μορφωμένος, ευφυής, ταλαντούχος, πολιτικοποιημένος, αποδεκτός στον κόσμο

των διανοουμένων, φιλέλληνας (ένθερμος υποστηρικτής της επανάστασης του 1821),

αναθρεμένος στο οικονομικά και κοινωνικά προνομιούχο αλλά και ασφυκτικό περιβάλλον

της ρωσικής επαρχίας. Γόνος γαιοκτημόνων, ευγενών και θρησκευόμενων πάσχει από

“κρίσεις μελαγχολίας” αυτό και: “για να διασκεδάσω τον εαυτό μου επινόησα τελείως

αστείους και παράξενους χαρακτήρες που τους έβαζα στις πιο ακραίες καταστάσεις”. Και

πράγματι, η διασημότερη κωμωδία του, “Ο Επιθεωρητής”, προϊόντος του χρόνου

θριαμβεύει ως ένα ευφυές παιχνίδι καρναβαλικής ανατροπής και ταυτόχρονα ως ένας

σταθμός στην προαιώνια ιστορία της πολιτικής και κοινωνικής σάτιρας.

Ο Νικολάι Γκόγκολ με το πάθος της νιότης του, τον δυναμικό και θαρραλέο χαρακτήρα του

και την οξύτητα της πέννας του συνθέτει μια πολυπρόσωπη, διαχρονική σάτιρα ατόφιας

λαϊκής καρναβαλικής κουλτούρας. Εδώ, ο ιδιόμορφος χαρακτήρας του λαϊκού γέλιου

γίνεται αντικείμενο βαθιάς πολιτισμικής, ιστορικής και λαογραφικής μελέτης: Οι

υπερβολικοί, οι γκροτέσκοι κωμικοί χαρακτήρες, οι παρωδίες λόγου, οι βρισιές, οι

χονδροειδείς παρεξηγήσεις, οι σεξουαλικοί υπαινιγμοί, ο έρωτας ως συμφεροντολογικό

πρόσχημα και περισσότερο από όλα: η Εξουσία ως πεδίο διαφθοράς, χρηματισμού,

εκμαυλισμού, ψεύδους, εξαγοράς και απάτης, δημιουργούν μια περιγελαστική συνθήκη

αυθεντικά λαϊκή. Η εξωφρενική κατάδειξη της θεσμικής αυθαιρεσίας από τον Γκόγκολ στον

“Επιθεωρητή” του, παραπέμπει στην ανάλογη παγκόσμια εμπειρία, την απολύτως

αναγνωρίσιμη δια μέσου των

Κάπου στον Κόσμο (εδώ, σε κάποια πόλη της Ρωσικής Περιφέρειας) κυβερνάει η

αυθαιρεσία. Ο Έπαρχος (εκπρόσωπος της ολιστικής διαφθοράς) και ο “Επιθεωρητής”

(τυχοδιώκτης, υβριστικός “σωσίας” ενός πραγματικού κρατικού υπαλλήλου) και μαζί οι

ευτελείς εκπρόσωποι της Δικαιοσύνης, της Παιδείας, της Υγείας, της Ενημέρωσης, της

Ψυχαγωγίας αλλά και οι καθημερινοί άνθρωποι (εθισμένοι και αυτοί στο ψεύδος και την

απάτη) συνιστούν έναν θίασο αυθεντικών γελωτοποιών σε μια άνευ προηγουμένου

παρωδία.

Στην παράστασή μας πρωταγωνιστεί, καγχάζει, μορφάζει και στιγμιοτυπεί ένα κακόγουστο

κοινωνικό “τσίρκο” σε μια ανατρεπτικά εορταστική ατμόσφαιρα πέρα από τον τόπο και τον

χρόνο. Το τερατώδες, το διογκωμένο, το παράλογο, το ανόητο, το ψευδεπίγραφο, το

μηδαμινό, το αυθαίρετο, το άγριο, το φτιασιδωμένο, το βίαιο, το εξαγορασμένο, το

καταχρηστικό έχουν στρογγυλοκαθίσει στον κοινωνικό ιστό και έχουν αντικαταστήσει όλες

τις αληθινές αξίες και τα πραγματικά ιδανικά.

Όπως επιτάσσει ο Γκόγκολ απαιτείται πλήρης απελευθέρωση από την “σοβαρότητα”.

αυτό στη σκηνοθετική μας πρόθεση εξάρχει η ανατρεπτική συνθήκη. Η παράστασή μας

στοιχειοθετείται και λειτουργεί μέσα σε ένα απολύτως παιγνιώδες περιβάλλον. Η κίβδηλη

σοβαρότητα της θεσμικής εθιμοτυπίας, η παραμόρφωση της κοινωνίας και η πλήρης

μεταμόρφωσή της σε εξωφρενική καρικατούρα παρουσιάζεται με την μορφή της Καρναβαλικής εορτής. Οι υπερβολικά κωμικοί χαρακτήρες, η ελαφρότητα των

συμπεριφορών, το ξεχαρβάλωμα, η αρρυθμία, η παρωδιακή έκφραση των αξιών, οι

παραποιημένες έννοιες, τα γκροτέσκα σώματα, η μεγαλόστομη κενολογία, ο

γελοιοποιημένος λόγος και αντίλογος, η μορφική λειτουργία των Ενδυμάτων, των

αντικειμένων, των Σκηνικών και της Μουσικής παραστούν μια έξω-θεσμική εικόνα της

κοινωνίας που βρίσκεται στον αντίποδα των ιδανικών της. Επομένως και εκ του αντιθέτου

προκύπτει η επιταγή της κοινωνικής ανανέωσης και αναγέννησης.

Καθώς η σάτιρα είναι αρχέγονη μορφή του ανθρώπινου πολιτισμού, ο θεμελιώδης

καρναβαλικός πυρήνας της παράστασής μας φιλοδοξεί να συμβάλει στο αυθεντικό, το

ευωχικό πνεύμα και να προκαλέσει λυτρωτικό γέλιο, πάνδημο, παλλαϊκό, Οικουμενικό.

Η Θεατρική Ομάδα Πύργου συμπληρώνει φέτος τριάντα στρογγυλά χρόνια ζωής! Χρόνος

ρεκόρ για τα πανελλήνια δεδομένα – ίσως, ο μακροβιότερος θίασος του είδους του στην

Επικράτεια. Ως σκηνοθέτις περισσότερων από τα μισά έργα της νιώθω χαρά, τιμή και

υπερηφάνεια για τα θεατρικά και γενικότερα για τα πολιτιστικά κατορθώματά της.

Σε αυτήν την μακρά πορεία δεν μπορώ να παραλείψω τους αγαπημένους και υπέροχους

απόντες: τον Βασίλη Σαργέντη, τον Βασίλη Λαγογιάννη, την Λία Λυρή, τον Χάρη

Δρακόπουλο, τον Γιώργο Αγγελακόπουλο, την Φένια Καρδιανού.

Ομοίως, δεν μπορώ να παραλείψω τους θεμελιωτές και συμπορευτές για τρεις δεκαετίες,

τους αγαπημένους, ακλόνητους στυλοβάτες της ομάδας, τους υπεράξιους στα καλλιτεχνικά,

θεσμικά, συλλογικά, πνευματικά έργα: τον Γιάννη Μανώλη, την Βίκυ Γερασιμοπούλου, τον

Νίκο Σακκούλη, την Αγγελική Τσούρα, την Αθηνά Τσαμπροπούλου, την Αθανασία Καραλή,

την Θέτη Παπαδοπούλου, τον Φώτη Παπαθεοδώρου, τον Γιώργο Αγγελόπουλο, την

Φωτεινή Τζιαντζή, την Μαρία Ζαγκλή, την Γωγώ Γρίβα-Παπαϊωάννου, την Νίκη

Κατσιαδράμη, την Χριστίνα Μαρκόβα και πολλές δεκάδες άλλους, νεώτερους και νεότατους

πολύτιμους συνεργάτες, που στην πορεία της ομάδας έχουν συμβάλλει και εξακολουθούν

να προσφέρουν με αγάπη και πάθος, με ευθύνη, συνεργατικότητα και ταλέντο, ώστε να

καλλιεργούν γόνιμα το έξοχο τοπίο αυτής της θεατρικής μοναδικότητας!

Ευανθία Ε. Στιβανάκη

ΔΙΑΝΟΜΗ

Σκηνοθεσία: ΕΥΑΝΘΙΑ ΣΤΙΒΑΝΑΚΗ

Απόδοση κειμένου: ΕΡΡΙΚΟΣ ΜΠΕΛΙΕΣ

Διασκευή: Τα μέλη της ομάδας

Σκηνικά-Φωτισμοί: ΝΙΚΟΣ ΣΑΚΚΟΥΛΗΣ

Κατασκευές: ΘΕΤΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Κοστούμια: ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ

Φωτογραφίες – Αφίσα: ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΑΚΡΙΛΗΣ

Μουσική επιμέλεια: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ – ΕΥΑΝΘΙΑ ΣΤΙΒΑΝΑΚΗ – ΣΟΦΙΑ ΚΟΥΣΑΒΕΛΟΥ

Βοηθός σκηνοθέτη: ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΑΡΑΛΗ

Πρόγραμμα: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΤΣΟΥΡΑ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ – ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ

Κίνηση-Χορός: ΑΘΗΝΑ ΤΣΑΡΜΠΟΠΟΥΛΟΥ

Κομμώσεις (περούκες): ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΒΡΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

Μακιγιάζ: ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΛΑΒΕΣΙΟΥ

Έπαρχος Αντόν Αντόνοβιτς: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ

Γυναίκα του επάρχου Άννα Αντρέγιεβνα: ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΟΛΟΚΑ

Κόρη του επάρχου Μαρία Αντόνοβα: ΔΩΡΑ ΦΑΜΕΛΟΥ

Επόπτης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων Λουκά Λούκιτς: ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

Δικαστής Αμός Φιοντόροβιτς: ΦΑΝΗΣ ΚΑΤΣΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

Επίτροπος Κοινωφελών Ιδρυμάτων Αρτεμί Φιλίπποβιτς: ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΚΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

Διευθυντής Ταχυδρομείου Ιβάν Κουσμίτς: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Πιότρ Ιβάνοβιτς Ντομπτσίνσκι: ΡΑΝΙΑ ΤΣΑΚΟΠΙΑΚΟΥ

Πιότρ Ιβάνοβιτς Μπομπτσίνσκι: ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΚΑΤΕΛΟΥΖΟΥ

Επιθεωρητής Ιβάν Χλιεστακόφ: ΙΑΚΩΒΟΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ

Υπηρέτης επιθεωρητή Οσίπ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛΑΔΗΣ

Ιδιοκτήτρια πανδοχείου Μαντάμ Κοκό: ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΑ

Γιατρός Χέλγκα Σόλτς: ΜΑΡΙΑ ΦΑΜΕΛΟΥ

Αστυνόμος: ΣΟΦΙΑ ΜΑΛΕΣΗ

Γυναίκα εμπόρου: ΜΑΡΙΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΥ

Γυναίκα σιδερά: ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

Υπηρέτρια επάρχου Μίσκα: ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΛΑΒΕΣΙΟΥ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΑΜΕΙΟΥ: ΦΩΤΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΖΑΓΚΛΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ.

ΒΟΗΘΗΣΑΝ: ΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΕΦΗ ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ,

ΝΙΚΗ ΚΑΤΣΙΑΔΡΑΜΗ, ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΡΚΟΒΑ, ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΥ, ΔΩΡΑ ΤΣΑΒΛΗ.